BỆNH THẬN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
I -ĐỊNH NGHĨA:
Bệnh thận đái tháo đường (ĐTĐ) được xác định :
*Tiêu chuẩn chính: có sự xuất hiện của albumine dai dẳng trong nước tiểu > 300 mg /24g hoặc 200 microg/ ph (để chính xác, nước tiểu cần thử 3 lần khác nhau trong khoảng thời gian 3-6 tháng)
*Tiêu chuẩn pphu:
– Có sự hiện diện của bệnh lý đáy mắt do ĐTĐ
– Không có sự hiện diện của bệnh thận và bệnh đường tiết niệu gây tiểu đạm khác Định nghĩa này áp dụng cho cả 2 type ĐTĐ
MICROALBUMINURIA:
Microalbuminuria được xác định khi Albumine trong nước tiểu đạt trị số 30 -300mg /l ở mẫu nước tiểu ngẫu nhiên (spot urine sample) hoặc 30 -300mg /24g ở mẫu nước tiểu 24g. Để chính xác hơn, người ta dùng tỉ lệ Albumin/ creatinin nước tiểu. Người ta định nghĩa tình trạng Microalbuminuria xảy ra khi tỉ lệ này đạt trị số 30-300 mg albumine/g creatinine ( X 0,1131 cho mg/mmol )
VAI TRÒ MICROALBUMINURIA:
Microalbuminuria là 1 dấu hiệu quan trọng báo trước cho bệnh thận ĐTĐ
II – GIẢI PHẪU BỆNH:
Tổn thương thận ở ĐTĐ là tổn thương đặc hiệu Kimmelstiel Wilson: Sự dày màng đáy của mao mạch cầu thận và lắng đọng Glycoprotein ở trung mạc CÁC TỔN THƯƠNG KHÁC Ở BN ĐTĐ:
Sang thương tối thiểu Bệnh cầu thận màng
III – ĐIỀU TRỊ BỆNH THẬN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG:
Mục tiêu : Có 2 mục tiêu chính :
♦ Kiểm soát đường huyết
♦ Kiểm soát bệnh thận
A- KIỂM SOÁT ĐƯỜNG HUYẾT :
1. Mục tiêu HbAlc < 7%
Có 2 nhóm bệnh nhân cầu lưu ý
Nhóm ĐTĐ -suy thận các giai đoạn không được thẩm tách: sự liên hệ giữa HbA1c và mức đường huyết trước đó giống hệt như người tiểu đường không có biến chứng thận nên có thể dùng trị số này theo dõi đường huyết
Nhóm ĐTĐ -suy thận có lọc máu hoặc thẩm phân phúc mạc: Có nhiều nghiên cứu cho thấy có khi HbA1c được đo thấp hơn mức thật sự (Underestimated) có khi thì cao hơn mức thật sự (Overestimated) vì vậy phải thận trọng khi căn cứ vào mức HbA1c để theo dõi điều trị ở nhóm bệnh nhân này
2. Thuốc hạ đường huyết
2-1 – INSULIN
• Áp dụng cho suy thận giai đoạn 4-5 ở bệnh nhân ĐTĐ TYPE 2
• Chưa có bằng chứng nên dùng loại Insulin nào cho bệnh nhân là tốt nhất, nên có thể dùng Insulin như bình thường
• Insulin được chuyển hóa ở thận, vì thế ở bệnh nhân bị suy thận Half-life của Insuline kéo dài, hệ quả là bệnh nhận ĐTĐ suy thận khi dùng insulin có nguy cơ hạ đường huyết gấp 5 lần bệnh nhân thường: Thận trọng khi dùng Insulin ở nhóm này
2-2- THUỐC UỐNG
|
NHÓM |
Thuốc |
GFR.>50 |
GFR 10-50 |
GFR <10 |
HD |
PD |
CRRT |
|
Sulfonylurea thế hệ 1 |
Acetohexamide |
KD |
KD |
KD |
KD |
KD |
KD |
|
Chlorpropamide |
50% |
KD |
KD |
KD |
KD |
KD |
|
|
Sulfonylurea thế hệ 2 |
Glipizide |
100% |
100% |
KD |
100% |
100% |
100% |
|
Gliclazide |
100% |
||||||
|
Glyburide |
KD |
KD |
KD |
KD |
KD |
KD |
|
|
Glimepiride |
100% |
Bắt đầu 1mg tăng chậm |
Bắt đầu 1mg tăng chậm |
KD |
KD |
KD |
|
|
DPP4 inhibitor |
Sitagliptin |
100mg |
50mg |
25mg |
25mg |
25mg |
25mg |
|
Incretin mimetic |
Exenatide |
100% |
100% |
100% |
100% |
100% |
100% |
|
Alphaglucosidase inhibitor |
Acarbose |
100% |
KD |
KD |
KD |
KD |
KD |
|
Miglitol |
100% |
KD |
KD |
KD |
KD |
KD |
|
|
Biguanides |
Metformin |
50% |
KD |
KD |
KD |
KD |
KD |
|
Thiazilidinediones |
Pioglitazone |
100% |
100% |
100% Thận trọng |
100% Thận trọng |
100% Thận trọng |
100% Thận trọng |
|
Rosiglitazone |
100% |
100% |
100% |
100% |
100% |
100% |
|
|
Metiglinide |
Repaglinide |
100% |
100% |
100% |
100% |
100% |
100% |
|
Nateglinide |
100% |
60mg |
60mg |
KD |
KD |
KD |
❖ chú thích:
* KD: không dùng S HD: lọc máu(hemo dialysis)
* PD: thẩm phân phúc mạc(peritoneal dialysis)
* CRT: lọc chậm liên tục(continues renal replacement therapy)
B- KIỂM SOÁT BỆNH THẬN ( Xem phần điều trị suy thận mãn )
Nhấn mạnh vai trò bảo vệ của thuốc ức chế men chuyển và ức chế thụ thể men chuyển, và 2 nhóm này phải được sử dụng ngay khi có protein niệu dù HA bình thường .
TÀI LIỆU THAM KHẢO
nội tiết học đại cương -Mai Thế Trạch, Nguyễn Thy Khuê -Nhà xuất bản y học 2007
Brenner& Rector’s The Kidney 2012- Ninth edition Phác đồ điều trị 2013 -Bệnh viện Chợ Rẫy.
http://clinical.diabetesịournals.org/content/25/3/90.full
Bacsidanang.com – Thông tin khám bệnh ở Đà Nẵng, Thiết bị y tế Gia đình Đà Nẵng .
Danh bạ bác sĩ, phòng khám ở Đà Nẵng, dịch vụ y tế, khám tiết niệu nam khoa ở Đà Nẵng, phẫu thuật thẩm mỹ ở Đà Nẵng, thiết bị y tế gia đình Đà Nẵng, thực phẩm chức năng Đà Nẵng.
