Viêm niệu đạo là một căn bệnh phổ biến ảnh hưởng đến niệu đạo ở nam giới và cổ tử cung ở nữ giới. Nguyên nhân gây ra viêm niệu đạo có thể đa dạng, và một số tác nhân gây viêm niệu đạo được lây qua đường tình dục. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những tác nhân gây viêm niệu đạo phổ biến nhất mà con người có thể lây nhiễm khi thực hiện quan hệ tình dục.
1. Neisseria gonorrhea (lậu cầu)
Neisseria gonorrhea là tác nhân gây ra bệnh lậu, một trong những căn bệnh lây qua đường tình dục phổ biến. Vi khuẩn này lây nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp với chất tiết bị nhiễm vi khuẩn lậu, thường là qua quan hệ tình dục không an toàn với người bị nhiễm bệnh.
2. Chlamydia trachomatis
Chlamydia trachomatis là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm niệu đạo ở nam giới và viêm cổ tử cung ở nữ giới. Đây là loại vi khuẩn lây nhiễm thông qua quan hệ tình dục với người bị nhiễm. Chlamydia thường không gây ra triệu chứng rõ ràng, dẫn đển thường chậm trễ trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh.
3. Ureaplasma urealyticum:
Ureaplasma urealyticum là một loại vi khuẩn thuộc chi Ureaplasma và họ Mycoplasmataceae trong bộ Mycoplasmatales. Họ này bao gồm các chi Mycoplasma và Ureaplasma. Ureaplasma urealyticum có thể gây viêm niệu đạo và có thể gây viêm âm đạo do vi khuẩn. Nhiễm trùng có thể xảy ra ở các vị trí ngoài sinh dục. Một triệu chứng phổ biến liên quan đến những nhiễm trùng này là mùi “hôi cá” được tạo ra do sản xuất amoniac bằng cách thủy phân urea.
4. Mycoplasma genitalium
Mycoplasma genitalium (hay còn gọi là Mgen) là một loại vi khuẩn nhỏ và gây bệnh được truyền qua đường tình dục, sống trên các tế bào biểu mô nhầy của đường tiết niệu và sinh dục ở người. Các báo cáo y tế được công bố vào năm 2007 và 2015 cho biết Mgen ngày càng phổ biến.
Mgen có thể gây ra các bệnh nhiễm trùng đường sinh sản của niệu đạo dương vật hoặc cổ tử cung. Mgen gây ra viêm niệu đạo có triệu chứng và không có triệu chứng. Nó cũng có thể đóng vai trò trong viêm cổ tử cung, viêm phần phụ (PID), sinh non, sẩy thai tự nhiên và vô sinh.
5. Treponema pallidum
Treponema pallidum là một loại vi khuẩn xoắn ốc với nhiều phân loại gây ra các bệnh giang mai, một căn bệnh lây qua đường tình dục. Vi khuẩn này lây nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp với chất bị nhiễm, thường là qua quan hệ tình dục không an toàn. Bệnh giang mai có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
6. Ureaplasma parvum
Ureaplasma parvum là một loài vi khuẩn thuộc chi Ureaplasma, họ Mycoplasmataceae. Đây là một trong những vi khuẩn vô tính nhỏ nhất từng được phát hiện. Nó được biết đến như là một vi khuẩn sống cộng sinh vô hại trong âm đạo của phụ nữ và có thể lây truyền sang nam giới qua quan hệ tình dục không an toàn.
Nếu có tình trạng loạn khuẩn Ureplasma Parvum trong âm đạo của phụ nữ hoặc niệu đạo nam giới, nó có thể gây bệnh ở lớp niêm mạc đường tiết niệu sinh dục, gây nên tình trạng viêm âm đạo, viêm niệu đạo cấp không do lậu. Triệu chứng của nhiễm Ureaplasma parvum có thể bao gồm đau khi tiểu, tiết dịch âm đạo và đau trong quan hệ tình dục.
7. Mycoplasma hominis
Mycoplasma hominis là một loài vi khuẩn trong chi Mycoplasma. M. hominis có khả năng xâm nhập vào bên trong tế bào người. Cùng với ureaplasmas, mycoplasmas là những sinh vật sống tự do nhỏ nhất được biết đến. Chúng không có tế bào và do đó không thể nhuộm Gram. Mycoplasma hominis được gây nên viêm phụ khoa và viêm âm đạo do vi khuẩn. Nó cũng được biết đên là nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới. Vi khuẩn này là một bệnh lây truyền qua đường tình dục.
8. Trichomonas vaginalis
Trichomonas vaginalis là một loại ký sinh trùng đơn bào, có lông roi, sống ký sinh và là tác nhân gây ra một bệnh lây truyền qua đường tình dục được gọi là trichomoniasis. Đây là loại ký sinh trùng gây bệnh phổ biến nhất ở người trong các nước công nghiệp hóa. Tỷ lệ nhiễm trùng ở nam và nữ tương tự nhau nhưng phụ nữ thường có triệu chứng, trong khi nhiễm trùng ở nam giới thường không có triệu chứng.
Truyền nhiễm thường xảy ra qua tiếp xúc sinh dục, bao gồm quan hệ tình dục âm đạo, miệng hoặc hậu môn. Nhiễm trùng có thể được truyền từ nam sang nữ, từ nữ sang nữ và đôi khi từ nam sang nam.
9. Candida albicans
Candida albicans là một loại nấm thường gây ra viêm niệu đạo và viêm cổ tử cung ở phụ nữ. Nấm này phát triển trong môi trường âm đạo và có thể lây nhiễm qua quan hệ tình dục không an toàn hoặc từ việc sử dụng các dụng cụ y tế không được làm sạch cẩn thận. Triệu chứng của nhiễm Candida albicans bao gồm ngứa âm đạo, tiết dịch âm đạo dày và màu trắng.
Candida albicans là một loài nấm có thể gây bệnh, nhưng lại là một thành phần thường gặp ở hệ vi sinh vật đường ruột của con người, hầu như không sinh sản và phát triển ngoài cơ thể con người. Trong các xét nghiệm thông thường, loài này đã được phát hiện trong đường tiêu hóa và miệng ở khoảng 40-60% người lớn khỏe mạnh.
Loài này được chú ý nhiều vì tuy thường là một sinh vật cộng sinh, nhưng lại có thể trở thành gây bệnh (bệnh cơ hội) ở những người bị suy giảm miễn dịch dưới nhiều điều kiện khác nhau, đặc biệt ở những bệnh nhân nhiễm HIV. Ngoài ra, nó còn gây viêm đường sinh dục cả ở nam và nữ, thậm chí đôi khi gây nguy hại tính mạng, nếu cơ hội cho phép nó phát triển quá mức.
10. Gardnerella vaginalis
Gardnerella vaginalis là một loại vi khuẩn kỵ khí cư trú trong hệ vi khuẩn âm đạo bình thường. Viêm âm đạo do gardnerella vaginalis (tên tiếng Anh: Gardnerella vaginitis) có thể hiểu là tình trạng âm đạo bị nhiễm khuẩn gardnerella vaginalis, dẫn đến hiện tượng viêm đau, sưng tấy khó chịu.
Vi khuẩn này có thể tồn tại trong môi trường âm đạo và lây nhiễm qua quan hệ tình dục không an toàn. Nhiễm Gardnerella vaginalis thường gây ra triệu chứng như mùi hôi khó chịu và tiết dịch âm đạo không bình thường.
11. Herpes Simplex Virus 1
Herpes Simplex Virus 1 (HSV-1) là một loại virus ưa thích da và thần kinh, thường gây ra tình trạng nhiễm trùng tái phát ảnh hưởng đến da, miệng, môi, mắt và bộ phận sinh dục. HSV-1 thường gây lở loét, bỏng rộp xung quanh miệng, môi. Bệnh có thể gây ra các biến chứng nhiễm trùng nặng như viêm não, viêm màng não, Herpes sơ sinh.
12. Herpes Simplex Virus 2
Herpes Simplex Virus 2 (HSV-2) thường gây ra tổn thương bộ phận sinh dục. Tuy nhiên, trong một số trường hợp Herpes Simplex 2 cũng gây ra mụn rộp sinh dục ở miệng, mặt hoặc các bộ phận khác.
Herpes (vi rút herpeses loại 1 và 2) thường gây nhiễm trùng tái phát ảnh hưởng đến da, miệng, môi, mắt và bộ phận sinh dục. Các bệnh nhiễm trùng nặng thường gặp gồm viêm não, viêm màng não, herpes sơ sinh và, ở những bệnh nhân suy giảm miễn dịch, nhiễm trùng lan tỏa. Ngoài ra, nhiễm HSV-2 làm tăng gấp 3 nguy cơ nhiễm HIV. Một biến chứng nghiêm trọng và nguy hiểm do virus HSV-2 gây ra là bệnh viêm màng não.
13. Điều gì cần làm nếu nghi ngờ nhiễm tác nhân gây viêm niệu đạo?
Nếu bạn nghi ngờ mình có thể nhiễm tác nhân gây viêm niệu đạo, hãy tham vấn ngay bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm và kiểm tra lâm sàng để xác định chính xác tác nhân gây bệnh. Việc xác định tác nhân gây viêm niệu đạo là rất quan trọng để có thể đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả.
14. Cách phòng ngừa nhiễm tác nhân gây viêm niệu đạo:
Để tránh nhiễm tác nhân gây viêm niệu đạo, hãy áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:
- Sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục: Sử dụng bao cao su là cách hiệu quả để giảm nguy cơ lây nhiễm tác nhân gây viêm niệu đạo.
- Tránh quan hệ tình dục không an toàn: Hạn chế quan hệ tình dục với đối tác không rõ lịch sử y tế hoặc không sử dụng bảo vệ.
- Tránh chia sẻ đồ dùng cá nhân: Không nên chia sẻ đồ dùng cá nhân như khăn tắm, quần áo lót với người khác.
- Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ: Kiểm tra sức khỏe thường xuyên giúp phát hiện sớm bất kỳ tác nhân gây viêm niệu đạo nào có thể tồn tại trong cơ thể.
Tổng kết
Viêm niệu đạo là một căn bệnh phổ biến có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Những tác nhân gây viêm niệu đạo thông thường lây nhiễm qua quan hệ tình dục không an toàn. Do đó, việc sử dụng bảo vệ và thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe sinh sản của bạn.
Các câu hỏi thường gặp (FAQs):
Viêm niệu đạo là một vấn đề phổ biến liên quan đến sức khỏe sinh dục ở cả nam và nữ. Bệnh có thể do nhiều tác nhân gây ra, bao gồm vi khuẩn, virus và ký sinh trùng. Viêm niệu đạo có thể gây ra những triệu chứng không thoải mái và có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người bị nhiễm.
Để ngăn ngừa viêm niệu đạo, hãy tuân thủ quy định vệ sinh cá nhân, tránh quan hệ tình dục không an toàn và sử dụng bảo vệ bằng cách sử dụng bao cao su. Khi có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến vùng sinh dục, hãy thăm bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Nhớ rằng viêm niệu đạo không nên tự điều trị bằng thuốc không kê đơn hoặc các liệu pháp tự nhiên không được chứng minh hiệu quả. Hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ và tuân thủ đúng phác đồ điều trị được đề xuất.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc lo ngại nào liên quan đến viêm niệu đạo, hãy tham vấn ngay bác sĩ để được giải đáp và chăm sóc sức khỏe sinh dục một cách đáng tin cậy và an toàn.
Bs Đặng Phước Đạt – Ngoại tiết niệu – nam khoa (tổng hợp)