1. Các triệu chứng của đường tiết niệu trên ( thận, niệu quản)
a. Cơn đau quặn thận điển hình:
– Vị trí: Đau vùng thắt lưng, sườn lưng, đau lan xuống dưới, ra trước có khi lan ra bộ phận sinh dục ngoài.
– Tính chất: Khởi phát đột ngột, dữ dội, hoặc xuất hiện khi bệnh nhân hoạt động nhiều (sau lao động nặng hoặc đi xa).
– Các dấu hiện đi kèm: Mót tiểu, tiểu dắt, tiểu buốt. Nôn, buồn nôn, bụng chướng. Có kèm sốt là dấu hiệu nặng cần theo dõi sát.
b. Thể đau không điển hình
Đau âm ĩ vùng lưng hằng ngày, hằng tuần, được phát hiện khi sờ nắn vào vùng hố thắt lưng hoặc bệnh nhân ở trong tư thế đứng.
c. Cơn đau kèm các biến chứng
– Không có nước tiểu: Sỏi niệu quản, sỏi thận trên thận duy nhất, sỏi niệu quản 2 bên.
– Nhiễm khuẩn cấp tính.
d. Đau vùng tiểu khung và bộ phận sinh dục
– Cơn đau (dữ dội hay âm ĩ) kèm theo rồi loạn tiểu tiện.
– Đau tức vùng hạ vị tiểu gấp do sỏi kẹt niệu đạo, phì đại tuyến tiền liệt.
– Đau chói từ dưới hạ vị lan lên lưng khi đi tiểu do hiện tượng trào ngược bàng quang niệu quản.
– Đau sâu vùng hậu môn và tầng sinh môn, cảm giác đau tăng lên ở tư thế ngồi xổm trong các bệnh lý tuyến tiền liệt.
– Đau tinh hoàn (đau đột ngột hoặc đau từ từ), mào tinh hoàn: đau từ vùng bìu lan lên ống bẹn.
2. Các triệu chứng của đường tiết niệu dưới ( bàng quang, tuyến tiền liệt, niệu đạo)
a. Hội chứng kích thích
– Tiểu lắt nhắt (tiểu dắt): tiểu nhiều lần trong ngày, mỗi lần ít nước tiểu, nhất là ban đêm. Phân biệt với đi tiểu nhiều (bệnh lý đái tháo nhạt).
– Tiểu buốt: Cảm giác đau rát bỏng khi đi tiểu, thường kèm theo tiểu lắt nhắt. Cơn đau buốt có ở toàn bộ thời gian đi tiểu hoặc chỉ đau buốt lúc đầu.
b. Hội chứng tắc nghẽn
– Tiểu khó: đái khóc lúc khởi đầu: bệnh nhân không đái được ngay, có rặn khi đái, tia nước tiểu yếu, có khi không thành tia nhỏ giọt xuống chân. Thời gian đi tiểu lâu. Sauk hi đi tiểu xong không có cảm giác thoái mái.
– Tiểu không tự chủ: hiện tượng nước tiểu rỉ ra ngoài ý muốn của bệnh nhân khi bệnh nhân gắng sức hoặc rỉ nước tiểu liên tục.
– Tiểu ra máu: Nước tiểu có màu đỏ, nhưng nước cá, có thể có máu cục.
– Tiểu ra mủ: nước tiểu đục mủ trắng do có bạch cầu thái hoá.
Bs: Đặng Phước Đạt – BV Gia Đình Đà Nẵng