Hút thuốc lá, uống rượu bia và một số thói quen không lành mạnh khác không những ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện nói chung mà còn tác động không tốt đến sức khỏe sinh sản nói riêng. Trong khi nhiều người tốn thời gian và công sức để mong muốn có con, thì việc thay đổi những thói quen xấu dưới đây có thể làm tăng khả năng có thai cho những cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản.
Hút thuốc lá
Thuốc lá có nhiều tác dụng gây hại đến khả năng sinh sản người phụ nữ. Đầu tiên, theo Augood và cộng sự, phụ nữ hút thuốc lá có nguy cơ vô sinh gấp 1.6 lần phụ nữ không hút thuốc lá. Thêm vào đó, hút thuốc lá liên quan đến nguy cơ sẩy thai, cả thai kì tự nhiên và thai kì thụ tinh trong ống nghiệm. Thứ hai, ở những phụ nữ có ghi nhận hút thuốc lá, thời gian mãn kinh sẽ đến sớm hơn 1- 4 năm so với phụ nữ không dùng thuốc lá, điều này có thể do thuốc lá làm giảm số lượng nang trứng ở người phụ nữ.
Ở khía cạnh sức khỏe sinh sản của nam giới, khói thuốc lá gây tác hại xấu đến kết quả các chỉ số của tinh dịch. Chẳng hạn, tổng số lượng tinh trùng, mật độ, độ di động, hình dạng bình thường, đều giảm ở nam giới có ghi nhận hút thuốc lá (đặc biệt hút > 20 điếu/ngày). Không những trực tiếp gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản cho chính mình, mà việc hút thuốc lá có tác động tiêu cực đến cả vợ (người hút thuốc lá thụ động khi tiếp xúc với chồng dùng thuốc lá). Một nghiên cứu của Neal M.S và cộng sự trên 225 phụ nữ tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động trong các chu kì thực hiện kĩ thuật hỗ trợ sinh sản, thì tỉ lệ có thai giảm khoảng ½ so với những phụ nữ không tiếp xúc với khói thuốc lá.
Caffein
Việc sử dụng những loại thực phẩm chứa caffine có thể ít được quan tâm trong vấn đề liên quan đến khả năng sinh sản. Tuy nhiên, tiêu thụ lượng lớn caffein (500mg, tương đương với hơn 5 ly cà phê mỗi ngày) làm giảm khả năng có thai xuống 0.68 lần so với phụ nữ không dùng hoặc dùng ít thực phẩm có chứa caffein. Và cả khi nếu mang thai, tiêu thụ nhiều hơn 200-300mg caffeine (hơn 2-3 ly cà phê mỗi ngày) có thể gia tăng nguy cơ sẩy thai.
Uống rượu bia
Đối với những cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản, thì thói quen uống rượu bia ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng có con. Về phía người vợ, việc sử dụng rượu bia nhiều (hơn 2 lon bia 330ml với nồng độ cồn khoảng 5% hàng ngày, hoặc xấp xỉ với 100ml rượu có nồng độ cồn 30% hàng ngày) sẽ làm tăng khả năng khó có thai lên 1.56 lần so với phụ nữ không uống rượu bia. Nghiêm trọng hơn nữa, chậm phát triển bào thai, bất thường về thể chất và cả tinh thần cho trẻ được sinh ra ở những người mẹ dùng rượu bia trong thai kì. Và tác động tiêu cực này cũng xảy ra đối với người chồng dùng rượu bia nhiều. Thể tích tinh dịch, hình dạng bình thường của tinh trùng giảm đáng kể ở những người thường xuyên uống rượu bia (4-6 lon bia 330ml, 5% cồn hàng ngày hoặc tương đương với 200-300ml rượu 30% hàng ngày) so với nam giới không uống rượu bia, hay thỉnh thoảng uống ( ít hơn 5 lon bia 330ml, 5% cồn trong một tuần, hoặc khoảng 200ml rượu 30% cồn trong một tuần).
Tóm lại, thay đổi những thói quen như hút thuốc lá, uống rượu bia và dùng quá nhiều thực phẩm có chứa caffein có thể làm giảm tỉ lệ khó có con và vô sinh ở những cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản.
Bác sĩ Võ Văn Cường
Đơn vị Hỗ trợ sinh sản IVFMD FAMILY, Bệnh viện Gia Đình
Tài liệu tham khảo chính:
- The American Society for Reproductive Medicine 2013. Optimizing natural fertlity: a committee opinion.
- Ricci E, Al Beitawi S, Cipriani S, Candiani M, Chiaffarino F, Viganò P, Parazzini F (2017). Semen quality and alcohol intake: a systematic review and meta-analysis. Reproductive BioMedicine Online, 34(1), 38–47.
- Kovac J.R, Khanna A, & Lipshultz L.I. (2015). The effects of cigarette smoking on male fertility. Postgraduate Medicine, 127(3), 338–341.